5-Pilot Questionnaire time : 0006/2017
Q: คำว่า Primary flight controls หมายถึงอะไร
A: หมายถึงแผงบังคับการบินสามตัวที่ควบคุมการเคลื่อนที่ของเครื่องบินครับ อันได้แก่
Elevator: แพนหางขึ้นลง หรือหางเสือนอน อยู่ด้านท้ายเครื่องตรงบริเวณพวงหาง ซึ่งจะควบคุมการเคลื่อนที่รอบแกนขวาง(Lateral axis) หรือเรียกว่า Pitching
Ailerons: ปีกเล็กแก้เอียง อยู่บริเวณปีกทั้งสองข้าง เป็นแผ่นเล็กๆที่อยู่ชายหลังปีก เคลื่อนที่ขึ้นลงได้อิสระตามการควบคุมของนักบิน ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนที่รอบแกนนอน (Longitudinal axis) หรือเรียกว่า Roll/Rolling
Rudder: หางเสือเลี้ยว อยู่ท้ายเครื่องบริเวณพวงหาง วางตัวในแนวตั้ง เคลื่อนที่ไปทางซ้ายหรือขวาตามต้องการ ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนที่รอบแกนดิ่ง( Vertical axis) หรือเรียกว่า Yaw/Yawing
Q: Elevator คืออะไร และมันทำงานอย่างไร
A: Elevator เป็นแผ่นบังคับการบินที่ถูกแขวนอยู่ส่วนท้ายของ Horizontal tailplane หรือ Stabilizer ซึ่งถูกควบคุมการเคลื่อนไหวจากนักบินที่จะโยกคันบังคับ(Control column) เมื่อ Elevator เปลี่ยนแปลงตำแหน่งขึ้นหรือลง กระแสอากาศและแรงอากาศพลศาสตร์ที่เกิดขึ้นรอบมันก็จะเปลี่ยนแปลงไป การที่นักบินดึงคันบังคับหรือ Control column เข้าหาตัว จะทำให้ Elevator กระดกขึ้น และทำให้ความเร็วของกระแสอากาศที่ไหลผ่านตัวมันเร็วขึ้น จึงทำให้ Static pressure ที่อยู่ใต้แผ่น Elevator ลดลง นอกจากนั้น ด้านบนของแผ่น Elevator จะปะทะกับกระแสอากาศมากขึ้น ทำให้ Dynamic pressure เพิ่มขึ้นตรงบริเวณนั้น ปรากฏการณ์เหล่านี้จะสร้างแรงอากาศพลศาสตร์บนแผ่น Elevator ซึ่งจะทำให้หัวเครื่องบินยกสูงขึ้นจากการ Pitching รอบแกนขวางของลำตัว และในทางตรงข้าม ถ้าผลัก Control column ไปด้านหน้า ก็จะทำให้เกิด Pitching down หรือหัวเครื่องบินลดลง
Q: Ailerons คืออะไร และมันทำงานอย่างไร
A: มันคือแผงบังคับการบินที่ติดตั้งอยู่ชายหลังปีก ซึ่งควบคุมการเคลื่อนที่ของเครื่องบินตามแกนลำตัว( Longitudinal axis) ซึ่งเรียกว่า Roll ตัว Ailerons ถูกควบคุมโดยการโยก Control column ให้เอียงไปทางซ้ายและขวา โดยถ้าถูกโยกไปทางซ้าย มันจะไปสั่งให้แผ่น Ailerons ทางซ้ายยกขึ้น แรงยกของปีกทางซ้ายก็จะลดลง พร้อมๆกันกับการทำให้แผ่น Ailerons ทางขวาลดลง ซึ่งทำให้แรงยกของปีกทางขวาเพิ่มขึ้น ผลที่ได้ก็คือเกิดการเอียงปีก(Bank) ไปทางซ้ายซึ่งเป็น Horizontal lift force หรือ Centripetal force ที่ทำให้เครื่องบินเลี้ยวไปทางซ้าย ตัวAilerons จะถูกควบคุมโดยใช้แรงไฮโดรลิคมาช่วย โดยเฉพาะเครื่องบินที่มีน้ำหนักมากและบินเร็ว เนื่องจากต้องใช้แรงมากในการเคลื่อนไหว Ailerons ณ ความเร็วที่สูง
Q: Rudder คืออะไร และมันทำงานอย่างไร
A: มันคือแผ่นบังคับการบินที่ติดตั้งไว้ด้านท้ายเครื่องบินตรงบริเวณแพนหางแนวดิ่ง(Vertical fin) ซึ่งจะถูกควบคุมโดย Rudder pedals ที่อยู่ตรงเท้าทั้งสองข้าง เมื่อแผ่น Rudder เอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง กระแสอากาศและแรงอากาศพลศาสตร์ที่เกิดขึ้นรอบ Rudder ก็จะเปลี่ยนแปลงไปด้วย การที่นักบินถีบ Rudder pedal ทางด้านซ้ายจะทำให้แผ่น Rudder เอียงไปทางซ้าย จึงทำให้กระแสอากาศที่ไหลผ่านมีความเร็วมากขึ้นและลด Static pressure ที่เกิดขึ้นทางด้านขวาของแผ่น Rudder นอกจากนั้น ทางด้านซ้ายของแผ่น Rudder ก็ยังจะปะทะกับกระแสอากาศเพิ่มขึ้น ซึ่งทำให้เกิด Dynamic pressure เพิ่มขึ้น ผลที่ได้ก็คือเกิดแรงอากาศพลศาสตร์ทางด้านขวาของแผ่น Rudder ที่เหนี่ยวนำให้เกิดการ Yaw รอบแกนตั้ง(Vertical axis) ไปทางซ้าย ณ จุดที่เป็น Center of gravity ของเครื่องบิน
Q: Elevator reversal คืออะไร
A: มันเกิดขึ้น ณ ความเร็วสูงเมื่อแรงที่เกิดจากกระแสอากาศที่ไหลผ่านนั้นมากพอที่จะทำให้เกิดโมเมนต์การหมุนสวนทางทางแผ่น Elevator ทำให้หมุนกลับไปสู่สภาวะ Neutral หรือหมุนย้อนกลับไปทิศตรงข้าม ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง Pitch ของเครื่องบินโดยฉับพลัน
------------------
Source: ACE The Technical Pilot Interview , Gary V. Bristow
พจนานุกรมอภิธานศัพท์การบินสำหรับบุคลากรฝ่ายปฏิบัติการบิน โดย รำจวน นภีตะภัฏ
Picture: www.pixabay.com
------------------
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น