TG Reform or Bankruptcy , Do or Die

TG Reform or Bankruptcy , Do or Die

เมื่อถึงวันที่ต้องหันมายอมรับความจริงว่าบริษัทที่เราเคยทำงานมานานนมจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงอะไรหลายอย่างเนื่องจากผลประกอบการที่ผ่านมาหลายปีย่ำแย่ เงินทองที่เคยคล่องมือกันในสมัยก่อนกลับกลายเป็นฝึดเคือง งานที่เคยทำกันสบายกลับกลายเป็นยากขึ้นเรื่อยๆ สิทธิและสวัสดิการที่เคยได้กันมากลับถูกตัดไปตามสภาพคล่องของบริษัท โดยที่พนักงานเชื่อว่าปัญหาขององค์กรเกิดขึ้นเพราะผู้บริหารที่เปลี่ยนหน้ากันเข้ามาจัดการให้ดีขึ้นหรือเลวลงแล้วแต่ฝีมือของคนเหล่านั้น

การบินไทยก็เหมือนองค์กรทั่วไปในโลกที่อาจจะต้องล้มละลายหรือไม่สามารถดำเนินธุรกิจต่อไปได้ หากผู้บริหารระดับสูงยังไม่สามารถสร้างความเชื่อมั่นและทำให้ลูกน้องเชื่ออย่างเต็มหัวใจว่า การเปลี่ยนแปลงคงต้องเกิดเพราะเหตุผลใด และเมื่อเปลี่ยนแปลงแล้วมันจะดีขึ้นจริงหรือไม่ ดังนั้นทักษะในการอธิบายให้ผู้ใต้บังคับบัญชาได้เข้าใจถึงสถานการณ์ของบริษัทอย่างตรงไปตรงมาจึงเป็นเรื่องสำคัญที่สุดในเวลาที่ยากลำบากเช่นนี้

มีตัวอย่างที่ดีที่คนการบินไทยควรศึกษา เมื่อแจแปนแอร์ไลนส์(JAL) สายการบินยักษ์ใหญ่แห่งญี่ปุ่นเกิดวิกฤติการเงินอย่างรุนแรงจนต้องประกาศล้มละลายในปีคศ.2010  รัฐมนตรีคมนาคมของรัฐบาลในสมัยนั้นร้องขอเป็นการส่วนตัวให้ผู้บริหารมืออาชีพจากบริษัทเคียวเซร่าแอนด์เทเลคอม(KDDI)ซึ่งเป็นบริษัทที่ทำธุรกิจเกี่ยวกับเครื่องใช้ไฟฟ้า เขาคนนั้นชื่อ คาซูโอะ อินาโมริ ตำนานนักธุรกิจระดับเวิรลด์คลาสของญี่ปุ่นและของโลก เพื่อมาช่วยกอบกู้สถานการณ์ของแจแปนแอร์ไลนส์ 

เพียงแค่สองปีกับอีกแปดเดือนหลังจากประกาศล้มละลาย หุ้นของJALสามารถกลับมาทำการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ของญี่ปุ่นได้อีกครั้งด้วยผลประกอบการแบบวีเชพ(V- shape) ท่ามกลางความสงสัยของผู้คนเป็นจำนวนมากว่าทำได้อย่างไร

ในเดือนมกราคม คศ.2010 JALเข้าสู่กระบวนการขอล้มละลายภายใต้กฏหมายฟื้นฟูนิติบุคคล ซึ่งJALยังคงทำการบินต่อไปได้ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลญี่ปุ่น สถาบันการเงินหลายแห่งยอมยกหนี้จำนวนเกือบ500 ล้านเยนให้ ในขณะที่องค์กรสนับสนุนการพื้นตัวของวิสาหกิจญี่ปุ่นเข้ามาโอบอุ้มโดยให้เงินช่วยเหลือจำนวน350ล้านเยน บริษัทสามารถฟื้นกลับมาได้มิใช่เพราะการสนับสนุนการเงินอย่างเป็นทางการจำนวนมากเท่านั้น มันต้องมีการเปลี่ยนแปลงอะไรบางอย่างที่มีผลต่อความสำเร็จที่เกิดขึ้น

นายอิจิโร่ ฮาร่า บรรณาธิการนิตยสาร Diamond Online ซึ่งเป็นหนังสือออนไลน์เกี่ยวกับธุรกิจ เชื่อว่า JAL เกิดการเปลี่ยนแปลงจริงๆ เพราะพนักงานของ JAL ได้เปลี่ยนแปลงวิธีคิดของตนเองไปอย่างสิ้นเชิง  แทนที่จะเพียงแค่คิดถึงการหาเงินและทำธุรกิจไปเหมือนเดิมที่ผ่านมา JALได้ปฏิวัติความคิดขององค์การจริงๆ

ฮาร่าได้เข้าไปขลุกตัวอยู่เป็นปีใน JAL ในช่วงเวลากำลังเริ่มปฏิรูปบริษัท เพื่อเฝ้าสังเกตและรายงานข่าวในสิ่งที่เกิดขึ้นกับJAL เขาได้สัมภาษณ์ประธานบริษัทกิติมศักดิ์ คุณคาซูโอะ อินาโมริ  ประธานมาซารุ โอนิชิ และคุณโยชิฮารุ อุเอกิ ซึ่งเป็นผู้บริหารของ JAL รวมไปถึงเจ้าหน้าที่ท่านอื่นๆอีก 30คน ฮาร่าได้รับข้อมูลโดยตรงจากพนักงาน สิ่งที่เขาได้เห็นก็คือมันเกิดการปฏิวัติในหัวใจของพนักงานJAL ทั้งหมด

และนี่คือบทสัมภาษณ์ระหว่างนายฮิโรยูกิ ซึรุโอกะ ซึ่งเป็นผู้ช่วยหัวหน้ากองบรรณาธิการหนังสือ JBpress กับนายอิจิโร่ ฮาร่าผู้ที่ซึ่งไปขลุกตัวอยู่ในJALเป็นปีเพื่อถ่ายทอดวัฒนธรรมการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว

#####################################

ซึรุโอกะ: พนักงานของJAL คิดอย่างไรเมื่อคุณอินาโมริประกาศตัวว่าจะเข้ามาปฏิรูปบริษัท

ฮาร่า: ตั้งแต่ประเทศญี่ปุ่นร่ำรวยทางเศรษฐกิจ คนญี่ปุ่นก็หยุดตั้งคำถามถามตัวเองว่าเขาทำงานกันไปทำไมและเพื่อประโยชน์ของใคร แต่คุณอินาโมริได้ตั้งคำถามถามพวกเขาเรื่องความหมายพื้นฐานของการทำงาน สำหรับ JAL เรื่องนี้เป็นเรื่องใหม่มากและกินใจพนักงานของ JAL อย่างยิ่ง เมื่อพนักงานได้รับคำอธิบายจากประธานอินาโมริว่าทำไมจึงต้องประกาศล้มละลาย พวกเขาถูกทำให้เชื่อและยอมรับในความสำคัญของงานของแต่ละคน

ในตอนแรกๆพนักงานรู้สึกว่าปรัชญาใหม่และการบริหารจัดการแบบแยกส่วนรับผิดชอบเป็นเหมือนการล้างสมองพวกเขา แต่ในที่สุดเมื่อพวกเขาได้เริ่มปรับตัว ก็สามารถเปลี่ยนแปลงตัวเองตามปรัชญาใหม่ของบริษัทและระบบการสร้างผลกำไรโดยแยกเป็นส่วน(The Segmental Profitability system) ไปโดยอัตโนมัติ เรื่องประเภทการการกำหนดทิศทางธุรกิจไปในทิศทางเดียว หรือการคิดพิจารณาโดยมองจากมุมของลูกค้า หรือการบริหารจัดการตามการรับรู้ของพนักงาน เป็นสิ่งที่สามารถพบได้ในบริษัททั่วๆไป แต่ไม่ใช่สิ่งที่ได้เกิดขึ้นกับJAL ผมคิดว่าการปฏิรูปในJAL ครั้งนี้ได้รับการยอมรับเพราะแผนการมันเห็นชัดเจนและเป็นรูปธรรม

ซึรุโอกะ: แต่สิ่งที่คุณว่ามันน่าจะทำได้ก่อนที่คุณอินาโมริจะเข้ามาบริหารจัดการ ทำไมมันถึงมาทำสำเร็จเมื่อเขาลงมือทำ

ฮาร่า: ผมคิดว่าเหตุผลสำคัญที่สุดก็คือบริษัทกำลังจะเจ๊ง ความตระหนักในหายนะครั้งนี้กระตุ้นให้เหล่าพนักงานประหลาดใจว่าพวกเขาทำอะไรผิดพลาดไป และจะต้องเปลี่ยนแปลงวิธีการทำงาน พื้นฐานความคิดนี้เป็นปัจจัยที่สำคัญมาก ถ้าพูดตามความเข้าใจของผมเอง การล้มละลายเหมือนเป็นการปูพื้นฐานให้พนักงานยอมรับการปฏิรูปบริษัท ซึ่งปรัชญาใหม่ของ JAL และระบบการหาผลกำไรแบ่งแยกส่วนสามารถเริ่มดำเนินการได้เลย ผมคิดว่าทั้งสองแนวทางที่กล่าวเป็นสิ่งที่สำคัญ

ซีรุโอกะ: คุณประทับใจอะไรในตัวคุณอินาโมริจากการสัมภาษณ์เขา

ฮาร่า: ผมรู้สึกว่าคุณอินาโมริให้ความสำคัญกับคำพูดอย่างยิ่ง เขาไม่พยายามที่จะทำให้คุณเชื่อมั่นด้วยวิธีที่เขาพูด แต่เขาจะพิจารณาอย่างระมัดระวังในการเลือกใช้คำเพื่อทำให้ผู้รับฟังเข้าใจอย่างถ่องแท้และยอมรับสิ่งที่เขานำเสนอ คนญี่ปุ่นเชื่อในการสื่อสารจากใจสู่ใจ ผู้จัดการต่างถูกบังคับให้ต้องถ่ายทอดความคิดและค่านิยมขององค์กรไปสู่ผู้คนจำนวนมากซึ่งแน่นอนว่ามันต้องใช้คำพูดอธิบาย คุณไม่สามารถคาดเดาได้ว่าผู้รับฟังจะเข้าใจในสิ่งที่คุณบอกเป็นนัยยะหรือเพียงแค่ร้องขอให้ทำตามที่คุณพูดได้ ผมเชื่อว่าการเลือกใช้คำพูดเป็นสิ่งสำคัญอย่างแท้จริง

ซีรุโอกะ: แสดงว่าคำอธิบายเป็นสิ่งสำคัญในการบริหารจัดการบริษัท ถูกต้องมั๊ยครับ

ฮาร่า: ผมคิดว่าผู้จัดการที่เก่งและดีจะมีวิธีพูดที่ดี พวกเขามีวิสัยทัศน์ว่าต้องการให้บริษัทเป็นรูปแบบใด จากนั้นก็ส่งความคิดความอ่านของตนไปยังเพื่อนร่วมงานของตน เพื่อให้เกิดศรัทธาและทำตามที่คิดไว้ การทำอย่างนี้ซ้ำไปซ้ำมาทำให้ทุกอย่างเป็นไปตามแนวทางที่วางไว้ ซึ่งผมคิดว่ามันสำคัญมากๆ

ซึรุโอกะ: บริษัทอื่นๆสามารถเรียนรู้อะไรจากการปฏิรูปของ JAL ในครั้งนี้ครับ

ฮาร่า: ถ้าบริษัทของคุณใกล้จะล้มละลาย พนักงานถึงจะเริ่มรู้สึกถึงวิกฤติ แต่มันสายเกินแก้แล้ว ดังนั้นบริษัทจำเป็นต้องแก้ไขเปลี่ยนแปลงในขณะที่มันยังอยู่รอดได้ดีเพื่อปรับเข้าหาสิ่งแวดล้อมและสถานการณ์ มันยากที่จะทำตัวให้รู้สึกเหมือนวิกฤติในยามที่มันปรกติสุขดี JAL สามารถที่จะอยู่รอดได้(ต้องขอบคุณรัฐบาลญี่ปุ่นด้วยนะ) แต่บริษัททั่วๆไปคงไม่สามารถเรียกร้องหาความช่วยเหลือได้แบบที่JAL ได้รับ ดังนั้นพนักงานจะต้องสร้างความรู้สึกเหมือนจะเกิดวิกฤติในผลประกอบการบริษัทของตัวเองและตระหนักถึงปัญหาล่วงหน้าก่อนที่มันจะสายเกินไป ผมคิดว่าคำพูดจากพนักงานของ JAL เกี่ยวกับความล้มเหลวของบริษัทและการลุกขึ้นยืนได้ใหม่อีกครั้ง มันได้บอกใบ้คำตอบที่คุณได้ถามผมแล้วครับ

#####################################

ข้อมูลจาก www.jbpress.ismedia.jp

ภาพประกอบจาก www.chicagopolicyreview.org

ให้เสียงภาษาไทยโดย พันธมิด

ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับการบินและนักบินได้ที่ www.nuckbin.blogspot.com